|
وبــلــاگ دبــســــتــان هــوشــمــنــد 
| ||
|
مقاله جامعی آماده کردم امیدوارم استفاده ببرید کتاب الکترونیکی چیست؟ کتاب الکترونیکی را به طور ساده می توان این گونه تعریف کرد: " دخیره اطلاعات یک کتاب در قالب دیجیتال به صورتی که بتوان آن را بر روی صفحه کامپیوتر مشاهده کرد." کتاب های الکترونیکی را می توان روی محمل های دیجیتالی نظیر "دیسک فشرده"، "دیسک فشرده دیجیتالی"، شبکه جهانی وب، و جز آن منتشر کرد. برای مثال، بسیاری از منابع مرجع نظیر دایرة المعارف بریتانیکا، دایرة‌المعارف آمریکانا، فرهنگ و بستر، فرهنگ آکسفور و از این قبیل، علاوه بر قالب چاپی، بر روی دیسک فشرده و نیز شبکه جهانی وب قابل دستیابی هستند.
در سال های اخیر، ناشران منابع مرجع سعی کرده‌اند تا علاوه بر لوح فشرده، انتشارات خود را از طریق شبکه جهانی وب در محیطی فراگیرتر، ارزان تر، و با قابلیت های چند رسانه‌ای و فرامتنی در دسترس طیف وسیعی از خوانندگان قرار دهند.
کتاب های الکترونیکی را می توان به دو صورت در محیط وب شناسایی کرد. برخی کتاب های الکترونیکی، شکل چاپی ندارند و فقط در قالب دیجیتالی منتشر می‌شوند. همه فرآیند نشر کتاب از زمان تألیف تا قرار گرفتن در محیط وب، به صورت الکترونیکی انجام می شود. بنابراین چنین کتاب هایی را نمی توان در جهان چاپی و کتابخانه‌های سنتی یافت و از این لحاظ اثری منحصر به فرد به شمار می‌آیند. این بخش از عرصه نشر کتاب های الکترونیکی هنوز با مشکلات حقوقی، معنوی، و اقتصادی روبهرو است. در واقع، ناشران به این نکته مهم پی برده‌اند که چه از نظر رقابت با دیگران و چه از لحاظ پاسخ گویی به نیازهای جامعه جدیدی از مخاطبان یعنی"خوانندگان اینترنتی"، چاره‌ای جز توجه به امکانات و قابلیت های نشر اینترنتی ندارند و ناچار به نقش آفرینی در این محیط هستند. بخش دوم از کتاب های الکترونیکی در محیط وب، در واقع شکل الکترونیکی نسخه های چاپی منتشر شده به شمار می آیند که ناشران آن ها را از طریق وب نیز دسترس پذیر کرده‌اند. این گروه کتاب های الکترونیکی به سرعت در حال توسعه و گسترش هستند.
انواع کتاب های الکترونیکی ؟
کتاب های الکترونیکی، با توجه به ویژگی ها، امکانات، و کاربردهایشان به گروه های زیر تقسیم می شوند:
1) کتاب های الکترونیکی فقط متن ـ در این دسته، کتاب های الکترونیکی فقط شامل اطلاعات متنی هستند و هیچ گونه تصویر، نمودار و جز آن را شامل نمی شوند.
2) کتاب های الکترونیکی دارای تصاویر اسکن شده ـ در کنار اطلاعات متنی، تعدادی تصویر اسکن شده نیز وجود دارد.
3) کتاب های الکترونیکی با تصاویر متحرک ـ در کنار اطلاعات متنی، تعدادی تصویر انیمیشن و یا قطعاتی از فیلم نیز وجود دارد.
4) کتاب های الکترونیکی سخن گو ـ این دسته کتاب های الکترونیکی با استفاده از امکانات صوتی و الکترونیکی تا حدی با کاربر رابطه برقرار می کنند.
5) کتاب های الکترونیکی چند رسانه‌ای ـ در این دسته از کتاب های الکترونیکی یک رابطه چند رسانه‌ای و دو سویه میان کتاب و خواننده برقرار می شود. این دسته کاملاً با کتاب های سنتی و چاپی متفاوتند و امکانات کمکی برای جستجو و تحقیق در آن ها در نظر گرفته شده است.
کتاب های الکترونیکی در محیط وب بیشتر در قالب PDF، HTML، و یا متن ساده در دسترس قرار می گیرند. برای مطالعه برخی کتاب های الکترونیکی باید همه متن کتاب ها را به کامپیوتر شخصی خود انتقال داد و یا صفحه یا فصل آن ها را مطالعه کرد.
ارزش های افزوده نشر کتاب در محیط وب ؟
فرآیندهایی که ارزش های جدیدی به نشر کتاب در محیط وب می افزایند، عبارتند از:
الف) دسترسی هم زمان به نسخه‌ای واحد از کتاب الکترونیکی:
محیط وب این امکان را در اختیار ناشران و نویسندگان قرار می دهد تا بتوانند نسخه‌ای واحد از کتاب های خود را به طور هم زمان در دسترس تعداد بی شماری از خوانندگان قرار دهند و بدین ترتیب در هزینه های گزاف چاپ، صحافی، و توزیع کتاب با شمارگان بالا صرفه جویی کنند. به تعبیر دیگر، فقط کافی است یک نسخه از کتاب تولید شود و در محیط وب در دسترس قرار گیرد، بدین ترتیب همه خوانندگان قادر خواهند بود به طور هم زمان کتاب مورد نظر را مطالعه کنند. بدیهی است که این خود یکی از مهم‌ترین ارزش های افزوده محیط وب نسبت به کتاب های چاپی است.
در دنیای چاپ باید برای هر خواننده، یک کتاب تولید شود که منجر به افزایش هزینه های انتشار می شود. اهمیت این موضوع هنگامی آشکار می شود که ناشری توانایی مالی برای چاپ یک اثر با مخاطبان کم را نداشته باشد. این موضوع به‌ویژه در خصوص انتشار کتاب های تخصصی در کشور ما بیشتر به چشم می خورد، زیرا تعداد بسیار کمی از خوانندگان ممکن است آن ها را خریداری کنند. محیط وب این امکان را به ناشران می دهد تا با کم‌ترین هزینه ممکن، چنین منابعی را به صورت الکترونیکی در دسترس تعداد بی‌شماری از خوانندگان قرار دهند.
ب) افزودن اطلاعات چند رسانه‌ای:
محیط وب، این امکان را می دهد تا به راحتی علاوه بر متن، صوت، تصویر، و ویدئو نیز در کتاب های الکترونیکی گنجانده شود. در دنیای چاپی فقط می توان عکس های رنگی یا سیاه و سفید را به کتاب اضافه کرد و امکان استفاده از صوت، انیمیشن، و ویدئو به عنوان بخشی از کتاب و یا اطلاعات تکمیلی به منظور تفهیم هر چه بهتر مفاهیم وجود ندارد. چنین رویکردی امروزه، به ویژه در برخی دایرة المعارف ها، و فرهنگ های موجود در محیط وب دیده می شود. تلفظ صحیح کلمات، استفاده از موسیقی، کلام، انیمیشن، و ویدئو برای تشریح مفاهیم نوشتاری در کتاب های الکترونیکی به ویژه کتاب های کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است. محیط وب علاوه بر این که امکان افزودن اطلاعات چند رسانه‌ای را به قالب های مختلف می دهد، محدودیت اشغال فضای زیاد از حافظه را در دیسک های فشرده ندارد.
پ) امکانات جستجوی اطلاعات:
از طریق دیجیتالی کردن متن یک کتاب، می توان امکانات جستجوی مختلفی را برای کاوش یک یا چند کلیدواژه در متن کامل کتاب و یا در فصل و صفحه‌ای مشخص پیش بینی کرد. اگر چه، تنها نمایه چاپی در انتهای کتاب برای دسترسی به موضوعات مورد نظر بسیار ارزشمند است، ولی تهیه نمایه مناسب و کارآمد نیاز به صرف هزینه از سوی ناشر و بهره‌گیری از نمایه سازان متخصص و حرفه‌ای دارد. ناشران می توانند از یک برنامه جستجو که از خصوصیات و امکانات کاوش مناسب برخوردار باشد، به عنوان ابزار جایگزین نمایه کتاب برای جستجوی اطلاعات در کتاب های الکترونیکی استفاده کنند.
ت) انعطاف پذیری بیشتر برای اصلاح و یا انتشار ویرایش جدید:
محیط وب به ناشران و نویسندگان امکان می دهد تا به سرعت، حتی چند هفته پس از انتشار یک کتاب به اصلاح یا انتشار ویرایش های جدید اثر مورد نظر بپردازند. انجام چنین فرایندی در محیط الکترونیکی بسیار سریع و کم هزینه است، زیرا در بیشتر مواقع بخش کمی از کتاب بازنگری می شود. این در حالی است که در کتاب های چاپی باید حتی برای اصلاح یک صفحه، همه کتاب را مجدداً به چاپ رساند که خود هزینه زیادی برای ناشر در پی دارد یکی دیگر از ارزش های افزوده محیط وب برای نشر کتاب، ارائه ویرایش جدیدی از یک کتاب قبل از انتشار نسخه چاپی و توزیع آن در بازار نشر است. در واقع، از آن جایی که فرایند چاپ، آماده سازی، و توزیع کتاب های چاپی بسیار زمانبر است، از طریق قرار دادن نسخه‌ای از کتاب در محیط وب می توان به سرعت ویرایش جدید را در دسترس خوانندگان مشتاق قرار داد.
مهم ترین مزایای نشر کتاب در محیط وب از نظر ناشران ؟
1) کاهش هزینه‌های تولید و چاپ کتاب:
انتشار فقط یک نسخه از کتاب های الکترونیکی در محیط وب و دسترسی هم زمان همه خوانندگان به آن، موجب می شود تا برخلاف کتاب های چاپی نیاز به انتشار شمارگانی بالا از یک کتاب نباشد. البته تهیه و قراردادن یک کتاب الکترونیکی در محیط وب دارای هزینه های جانبی برای ناشران نظیر ثبت حوزه، خرید فضا در محیط وب، طراحی گرافیکی، حفظ و نگه‌داری سایت، نوشتن برنامه جستجو و پایگاه اطلاعاتی، ورود اطلاعات، خرید تجهیزات کامپیوتری و شبکه، و موارد دیگر است، ولی بسیاری از امکانات و تجهیزات فوق می توانند در نشر کتاب های الکترونیکی دیگر نیز استفاده شوند و در واقع فقط یک بار ناشر هزینه شوند.
2) عدم نیاز به فضای فیزیکی برای انبارکردن کتاب:
یکی از مشکلاتی که ممکن است ناشران با آن روبهرو شوند، انبارکردن کتاب ها قبل از توزیع و نیز نگه داری نسخه های اضافی است. نشر کتاب در قالب الکترونیکی نیاز به فضای فیزیکی برای انبارکردن کتاب ندارد، زیرا همه اطلاعات در قالب دیجیتال ذخیره می شود. علاوه بر این، اگر محیط نگه داری کتاب ها از شرایط مناسبی نظیر رطوبت، گرما، نور و جز آن برخوردار نباشد، به نسخ چاپی به مرور زمان آسیب خواهد رسید. ولی کیفیت اطلاعات دیجیتال همواره یکسان می ماند.
3) عدم نیاز به توزیع و ارسال کتاب به نقاط دیگر:
یکی از مشکلاتی که ناشران به ویژه در کشور ما با آن رو به رو هستند، عدم توزیع سریع، مناسب و کم هزینه کتاب ها در شهرهای مختلف است. کتاب های الکترونیکی نیاز به توزیع و یا ارسال به نقاط دیگر ندارند، اما باید به نحو مناسبی خوانندگان را از انتشار آن ها مطلع ساخت. چنین فرایندی می تواند از طریق مطبوعات، سایت وب، پست الکترونیکی، و تبلیغات چاپی انجام شود. به تعبیر دیگر کتاب های الکترونیکی را نمی توان در پشت ویترین کتاب فروشی ها نمایش داد.
4) عدم برگشت کتاب از سوی کتاب فروشان به دلایل مختلف:
از آن جا که تنها یک نسخه از کتاب الکترونیکی تولید می شود و در محیط وب در دسترس قرار می گیرد، ناشران هیچ گاه با مشکل برگشت کتاب از سوی کتاب فروشان و توزیع کنندگان روبهرو نخواهند شد.
5) سرعت بخشیدن به چرخه نشر کتاب
نشر کتاب در قالب الکترونیکی بسیاری از موانع بر سر راه چاپ کتاب به صورت سنتی را از میان بر می دارد، برای مثال دیگر نیازی به ارسال کتاب به چاپخانه، بررسی کیفیت چاپ، صحافی، و توزیع و ارسال به کتاب فروشی ها نیست. اما این موضوع هنگامی حاصل می شود که قبلاً سیاست گذاری صحیح و راهبردی برای نشر کتاب به صورت الکترونیکی انجام شده باشد.
6) خرید پیوسته کتاب:
منظور از"خرید پیوسته کتاب" این است که خوانندگان می توانند از هر کجا پس از مطالعه معرفی و یا نقد و بررسی کتاب، به سفارش و خرید آن اقدام کنند. یکی از محدودیت های شیوه های سنتی توزیع کتاب این است که خوانندگان مجبور هستند به کتاب فروشی ها یا منابع معرفی کتاب مراجعه کنند و این در حالی است که این موضوع فقط شامل خوانندگان در یک منطقه جغرافیایی خاص می شود.
در نظام خرید پیوسته کتاب از طریق اینترنت، هر کس از هر کجا و در هر زمان می تواند به سایت ناشر مراجعه کند و پس از مطالعه مقدماتی کتاب مورد نظر، به انتخاب و سفارش آن بپردازد. همین موضوع باعث می شود که ناشران بتوانند خوانندگان بیشتری را در مناطق جغرافیایی دیگر جذب نمایند و محدودیت های مکانی و فیزیکی را برای نمایش انتشارات خود از میان بردارند هم اینک، تقریباً همه ناشران معروف و معتبر دارای سایت وب هستند و امکان خرید پیوسته انتشارات خود را می دهند.
7) جلوگیری از تمام‌شدن نسخه‌های چاپی:
یکی از مشکلاتی که خوانندگان به ویژه برای خرید کتاب های مرجع پر استفاده و کمیاب با آن روبهرو هستند، دسترسی به آثاری است که همه نسخه های چاپی آن ها در بازار نشر به فروش رفته و ناشر به دلایل مختلف دیگر اقدام به انتشار چاپ های جدید از آن نکرده است. به این گونه کتاب ها اصطلاحاً کتاب های خارج از چاپ می‌‌گویند. نشر کتاب در محیط وب این فرصت را به ناشران می دهد که هیچ گاه با مشکل به اتمام رسیدن نسخه های چاپی روبهرو نشوند و خوانندگان همواره بتوانند برای خرید کتاب مورد نظر اقدام کنند.
8) فرصت بیشتر برای انتشار عناوین بیشتر و آثار الکترونیکی:
تولید فقط یک نسخه کتاب در قالب الکترونیکی، دسترسی تعداد زیادی از خوانندگان به یک نسخه از کتاب به طور هم زمان، و موارد دیگر منجر به کاهش هزینه تولید کتاب می شود و بدین ترتیب ناشران فرصت بیشتری پیدا می کنند تا به انتشار عناوین بیشتری از کتاب های ویژه در زمینه های تخصصی بپردازند. به عبارت دیگر امروز دیده می شود که بیشتر ناشران خصوصی، به دلیل محدودیت های مالی تمایل دارند عناوینی را که مخاطبان بیشتری دارند به چاپ برسانند تا سود بیشتری کسب نمایند، نشر الکترونیکی در محیط وب تا حدودی می تواند ناشران را به سوی انتشار کتاب های تخصصی یا متعلق به نویسندگان ناشناخته سوق دهد.
منبع: بانک مقالات علمی ایران [دوشنبه 90/10/26][ 10:4 عصر][لیلا مهریان]
[نظرات()]
|
مدیر وبلاگ دبستان هوشمند  آموزگار دبستان هستم و تدریس به شیوه نوین به صورت هوشمند و محتوای الکترونیکی را می پسندم | |
| [قالب وبلاگ : دبستان هوشمند] [Weblog Themes By : dabestanehoshmand] | ||
